Solis die 8 mensis Septembris 2024

MUSEUM IMAGINARIUM

De rebus visis et mente fictis chronicon Ansgarii Osloensis

 

De tempestatibus

Die decimo tertio mensis Ianuarii, anno Domini millesimo sexcentesimo vigesimo quinto, animam efflavit, incertum animi sordes eluisset an letalibus obrutus noxis adhuc in omni genere libidinum volutaretur, Johannis Brueghel maior, pictor natione Batavicus, qui eximia arte effinxisset floram faunamque pariter terrenam ac mytologicam, nihil ut in imaginibus eius pictis deesset cum ad phantasiam alendam, tum ad animum errantem insipientemque admonendum.

In hac pictura, magnitudinis tenuis, ad locum Evangelii notissimum illustrandum confecta, videmus discipulos timore perculsos in quadam navicula velifera, quam foeda tempestas recens coorta exagitat, dum Jesus Christus, filius hominis, graviter dormit, non sine labore vela summittere. Longe facilius oculis cernimus discrimina colorum, quam verbis apte curioseque describimus fluctuum qualitatem, quantum ad visum attinet. Etenim in hac imagine maritima, undae coloris cumatilis, aeruginosei, turcoisini, veneti, agitantur ventis asperrimis. In abscendentibus conspicitur, non sine ecclesia cathedrali, quaedam urbs sita sub radicibus montium. Quae quidem civitas nobilis a Iudaeorum cultu civili illius temporis esse videtur alienissima. Non aliter quam molae allatae, vel ventimolinae, quas licet admirari extra urbis moenia. Plerumque enim pictores Batavici veteres non tantum terras longiquas, verum etiam superiora atque caelestia, ea ratione fingebant, ut omnia, illa quoque, quae ad historiam sacram pertinebant, prorsus vernacula viderentur atque Belgii ac Flandriae propria. Nonne etiam discipuli et ipse Magister prae se speciem ferunt civium Antverpensium vel Bruxellensium, qui panem sibi lucrantur, vel in officinis vel in hortis suburbanis, opere cottidiano arteque quaestuaria honestissima?

Pergamus vero ad nodum occultum huius picturae, ne quam aequo longius commoremur in contemplatione formarum specie praecellentium. Nam argumentum duplex videtur: eodem temporis puncto, unoque in loco, conspiciuntur homines in scapaha velivola tempestate adversa huc illuc iactari, et homo, quieti membris datis, alte dormire et fortassse etiam somniare. Etamsi filius hominis sopitus a rebus mundanis longe disiunctus videtur, tamen in eadem navicula versatur, quae fluctibus nimiopere concutitur, atque discipuli sui. Nullum autem myserterium, modo omnes ingenii nervi contendantur, diutuis latere postest. Itaque, quid artium elegantium homines docti et studiosi de Johanis Brueghel peritia diiudicarint, hoc in loco minus nobis animadvertendum est, quam quomodo theologi ac divinitatis scrutarores parabolam illam, saeculis progredientibus, interpretati sint.

Saepissime, praesertim a sacerdotibus ac fratribus Ordinis Praedicatorum, significatio ac sententia huius parabolae hoc modo exponitur: figuratim scapha velifera designat animum hominis, discipuli cogitationes inquietas turbidasque, tempestas vicissitudines fortunae temporumque commutationes, Magister et filius hominis quiescens fidem dormientem, segnem, inactuosam, qui nisi precibus a somno non excitatur. Cum igitur Discipuli, ut in Euangeliis narratur, videlicet oratione, expergefecerunt Magistrum, id est fidem somniculosum atque oscitantem, vociferantes "Magister, non ad te pertinet, quia perimus?", statim a somno solutus ille ventis turbulentis violentisque iussit ut saevire desinerent. Quid sibi vult? Deus, id est fides, semper nobiscum moratur, etiam in sollicitudinibus ac tempestatibus. Paucis vero verbis, dummodo sint sincera, expergiscitur. Etenim dixit ipsa ecstasis, ipse deus factus homo: Et exsurgens comminatus est vento, et dixit mari : Tace, obmutesce. Et cessavit ventus : et facta est tranquillitas magna. Et ait illis: Quid timidi estis? necdum habetis fidem?

Scripsit Ansgarius Osloensis

De sartoribus et bestiis
De naturae theatro 
De insulis et nubibus
De malis citreis, aurantiis rosaque
De leonibus et somniis
De homine bulla
Et Deus homo factus est
AD FENESTRAM
De phantasmate pulicis 
Ad speculum 
De effractione carceris 
De ubertate Dei 
De vi martyrii 
De rebus occultis 
De voluptatibus perfusoriis 
De miris et miraculis pingendis 
De invisibilitate
De iungala Parisina
De triangulis
De simulacris
DE ARCHANGELO MEDIOLANENSI
De quadam insula longinqua
Sanctus Thomas hispaliensis