Pars V: De fuga ab Urbe

Sub vespere mater apud templum Valetudinis adventum meum expectabat. Ei auxilium dedi ut in currum ascenderet clamans coram multitudine ambulantium me servam ad dominum reducere debere; deinde Romam properavi. “Quidam servus, inquit mater, fortasse te agnovit apud amnem ac de me suspicatus est: verberata sum et mihi novam servitutem magnopere timebam”. Domi Syram de mea salute cum multo fletu inveni pertimescentem. Statim una femina alteram complexa est lacrimarum flumen effundens quasi propinquae essent. Interea ruebat “Oceano nox”, omnia involvens atra caligine. Paulo post Rutulus, amicus fidus, domum meam pervenit ob Urbis discrimen perturbatus. Iam obitum Neronis certum esse ac se timere ultiones flagitiosorum ministrorum, qui reliqua parte fisci imperatoris potiri vellent. “Sed aerarium prope vacuum aperui: arreptis paucis denariis, irati exiere. Metuo ne sicarios mittant meam domum. At nummos iam in tuto collocavi cum eos celavissem in mea villa Tusculi occulte comparata. Profecturus sum ut illuc perveniam cras mane, deinde me conferam cum concubina Mirina et servo ad septentrionem, in Tusciam, ut agrum cum villula emam, parva, ne suspicionem moveat, ab Urbe remota. Praedium sub imperatore Claudio ademptum erat, postea redditum magna pecunia soluta, sed heres prioris domini ruri vivere non vult. Tibi quoque periculum instat. Tibi providendum est ne in potestatem nefariorum venias. Tibi licet cum tuis Tusculum confugere et in casa commorari quae, mortuis agricolis, deserta mansit satis a villa rustica distanti, cum dubium sit illic habitare. Si forte, valde deprecor, scelesti adeant, melius sit istos aditum interclusum invenire. Ut omnia quieta fuerint, poteris consulere placeatne vilicus illic fieri ubi mihi sunt multa armenta agrique an effugere periculis et tuam sedem longe ab Urbe collocare.” Ego autem detraxi e latibulo sub pavimento pecuniae cumulum a Rutulo petiturus ut Syram emerem. At ille :“ Ille minister qui occisus est post Neronis obitum conscripsit, magno pretio penso, documenta de servarum manumissione. Ei sane non profuit tot divitias construere ut Orcum vitaret. Hac de causa tantum exterreor. Hodie mane operam dedi ut Mirina et Syra in tabulas census referrentur. Ecce, papyrum tolle”. Re laetissimus nimiam pecuniam ei solvi, sed tunc nummi impensi parvi momenti erant. Salute accepta et reddita, fidus Rutulus festinanter discessit. Deinde de dubia re servum ianitorem edocui qui intellexit sibi melius esse nos sequi quam manere. Intempesta nocte homines celati sub gravibus lacernis et et feminae amictibus, paucis rebus arreptis, in viam descendimus et in montem Esquilinum contendimus, ad stabula ubi equites et plaustra servabantur quibus subiecti Neronis ex solito utebantur. Postquam diu incessimus obliquo itinere et deserto sub silenti luna ad equile pervenimus. Clausum invenimus. Ostio assidue pulsato, maxime exclamato nomine ut custos me agnosceret, tandem ille aperuit formidine perculsus. Nemo stabula adhuc praedabatur. Adiunctis currui duobus equis raedariis vecti sumus in inferiorem partis Urbis via celebriore declinata. Ponte Sublicio translatis atris Tiberis aquis extra Urbem porta Capena perreximus: hinc via Appia initium habet, sed etiam via Latina quae Tusculum ducit. Nocte confecto itinere, mane, festinanter adiens diversum in Urbem, mei prioris domini plaustrum animadverti. Id agnovi ab assium forma et imagine picta corvi qui illam gentem signat. Novo imperatore creato, scilicet in spem adducitur ut bona reparare possit. Ad tempus effugimus!

Post meridiem longius Tusculum conspicimus: qua re itinere defatigati consistimus in caupona ubi equi pascerentur et quiescerent. Scilicet nos quoque fame urgebamur, somniculosi quietem expetebamus. Ostentis papyris nostrae manumissionis, nobis panis, ova et caseus cum vino aequo pretio oblati sunt. In artum somnum periculose nos incidimus, in uno cubiculo humi dormientes, cultro et gladio apud caput positis, quia insidiae cauponis vel scelestorum semper viatoribus incumbunt: de re narrationes suppetunt. Insequenti die, cum nocte saepius ruri latrones currus aggredi soleant, cibis et avena emptis, rursus Tusculum contendimus. Villa sita erat in radicibus montis Tusculani, ut mihi dictum erat a Rutulo. Quidam agricola, qui vilico fungebatur, domino absente, me expectabat: omnia quieta, ut dixit. Ideo introimus satis animo recreati, clausis foribus et fenestris. Dapes in mensa parata post iter multi laboris etiam corpora refecerunt. Pro dolor, omen infaustum deinde in horto aspexi: corvus mortuus humi iacebat. Fueruntne minae antiqui domini an fati? Statim pertimui, quamquam vilicus me edocuit de magno numero harum avium quae in agris aderant. Attamen duplex cura afficiebar, memoria revocans corvos praenuntiantes obitum Ciceronis et cognomen domini quem prodideram. An avis sacra Apollini poenam a me repetebat? Nolui sacrificium facere cruentum: malui tus incendere ut deum colerem et villam lustrarem. Incertus eram quid facerem de parvo cadavere. Tandem constitui id sepelire non longe a villa prope viam, imposito parvo saxo; haud procul sepulcrum conspexi quod mihi admirationem movit…

Scripsit Lydia Ariminensis

---