COLUMNA MARCI FLAVII ASIATICI

Cogitationes Orientales et cetera...

DE LINGUA LATINA, DE SURDIS DE PUSILLISQUE MEIS FACTIS NOVIS

Negare non possum me saepissimenumero inter Ecclesiae Catholicae sacros tirones (qui etiam seminaristae dicuntur) et sacerdotes ex Insulis Philippinis praecipue necnon aliunde –ex cetera maxime Asia et ex Africa– oriundos versari, quorum multos sermonis Latini rudimenta doceo aut olim docui. Mense proximo autem nondum mediante caerimoniae cuidam Caebuae interfui qua sex iuvenes, qui discipuli mei abhinc ferme decennium fuerunt et linguam Latinam necnon Italicam aliquantillum a me didicerunt, ad diaconatum (tres ex eis) et ad presbyteratum, id est ad sacerdotium (reliqui tres), provecti sunt. Huiusmodi caerimonia ordinatio nempe vocatur et ab episcopo est praesidenda. Interfuerunt non pauci homines surdi quoque, pro quibus interpretatio parata erat; aderat enim mulier quaedam laica, mater –quod quidem audiverim et viderim– duarum minimum filiarum adulescentium, quae, una cum sanctimoniali quadam et duobus seminaristis, diu in lingua gesticulatoria locali versata interpretis munere pro surdis fungebatur. Appellantur surdi apud Philippinos, necnon in regionibus saltem in quibus sermo Anglicus plerumque adhibetur, ii qui alibi nostris etiam temporibus surdi mutique nuncupantur; re autem vera muti quoque quodammodo sunt, nam hac de causa vix loqui possunt, si equidem sonos intellegibiles qualeslibet ore emittere valent, quod, voces audire inde a nativitate nequeuntes, naturaliter fabulari numquam didicerunt.

Cum in aede igitur sacra (seu, ut Christicolae dicere solent, in ecclesia) ordinationi destinata discipulis meis me verbis Latinis breviter salutantibus paulo ante caerimoniam de lingua Latina mentio facta esset eodemque tempore de surdis adventuris, ioculariter (quod diei laetitia ac festivitas permittebat) lepidam interpretem laicam rogavi num sermo gesticulatorius Latinus quoque excogitatus esset. Serio accepit ea interrogatum meum dixitque nullam peculiarem, cum sit res valde laboriosa atque difficilis, linguam gesticulatoriam a surdis Latinis usquam adhiberi, sed Italicam exstare quae a Philippinensi aliquatenus differret, quod iam diu sciebam, illiusque breve exemplum manibus ostendit, quod in gesticulationem Philippinensem continuo vertit. Iucundum inveni talem interrogationem protulisse illamque comiter respondisse, quin pro lymphato certe homine haberer.

Sub caerimoniae exitu denuo sermo Romanus in scaenam prodiit ipseque interpretationis pro surdis faciendae protagonistes factus sum; necopinanter quidem, cum omnino non sim gesticulator. Verba Latina enim cantici ritui sollemni finem imponentis “Tu es sacerdos in aeternum” grandi quadro electronico inscripta aspicientes atque iterum tertiumque respicientes necnon inter se interrogative intuentes neque seminarista gesticularius adulescens neque perita matrona surdis interpretari valebant; surrexi ego, seu potius me erexi, et interpretamentum eorum verborum Anglicum super surdorum capita elata voce clamavi, quod demum femina illa lepida in gestus surdis aptos statim transtulit.

At vero, ut omnia fatear, inter ordinationis celebrationem quoque a consuetudine Latina non abstinueram, cum ad dexteram meam collega octogenarius sederet qui seminarii ecclesiastici ante Concilium Vaticanum perfectum alumnus, prius quam laicalem vitam eligeret, usque ad subdiaconatum pervenerit et hanc ob rem Latinitate satis sit imbutus. Desinere enim nolebam Latine cum eo sene per iocum de nonnullis ex grege surdorum mutorumque viris queri qui “magna voce” inter se colloquerentur, nam vehementer amplisque bracchiorum  motibus gesticulabantur.

Non conor sane loquelam Latinam in usum cottidianum hac in terra Asiatica habitantium passim immittere; placet nihilominus sermonis huius nostri hic quoque (immo potissime hic, in Insulis Philippinis) occasionibus datis mentiones inicere, sine vana tamen affectatione aut ostentatione (ne studium provinciamque meam videar extollere) sineque quidem rubore. Apud eos, contra, qui plagas incolunt in quibus olim lingua Latina vulgo viguit haud raro –pro dolor!– eiusdem linguae mentio fastidium nescioquale movet aut timoris potius, si non indignationis, fremitum, tamquam si adulescentula veste dormitoria induta in refectorium cuiusvis monasterii cum monachis cenatum ingrediatur.

Festa ad nativitatem Christi pertinentia perquam prope nunc sunt, quae priore iam mensis Novembris dimidia parte appropinquare in Philippinis Insulis sentiebantur; immo, mense ipso Octobri. Iuvat festive et simul religiose, si scopum attigi, hoc anni tempore Columnae meae aliquid addidisse, vel etiam –quidni?– facete atque amoene.

Scripsit Marcus Flavius Asiaticus

---