VETERA

Hic nonnulla olim publicata in versionibus anterioribus Ephemeridis reponemus ut facilius reperiantur a lectoribus.
Infeliciter, nonnulae litterae et alia signa typographica non bene agnoscuntur in novo systemate et sufficiuntur signo � . Ignoscite!

Frater Benedictus Huculak OFM multa in Ephemeridem scripsit de vitis sanctorum, de aliisque rebus biblicis, et etiam versionem Latinam suam (magis "classicam") composuit evangeliorum secundum Marcum et Lucam, sub rubricis "Sanctus" et "Scholastica". Ecce "Sanctus 2"

S. BASILIUS CAESARIENSIS

Episcopus Caesareae in Cappadocia (hodierna urbs Kayseri in Turchia) numeratur quidem inter tres vel quattuor egregios doctores orientales, verum fuit magis homo actionis quam investigationum, quapropter magis eminuit in politica ecclesiastica, in promovenda vita monastica reque liturgica quam in opere stricto sensu theologico. Ille quidem diu putabatur auctor distinctionis inter conceptus essentiae et hypostasis, cuius ope Orientales exeunte saeculo IV tandem valuerunt aliquatenus probare non-contradictionem fidei in Deum trinum secundum Personas, sed iamdudum compertum est hoc esse meritum praecipue fratris eius natu minoris nomine Graegorii, episcopi Nysseni. In eorum familia inter fratres sororesque maxima natu erat Macrina, virgo piissima.

Cum Basilius, secundum diffusam consuetudinem illius temporis nondum baptizatus, anno fere 355 domum revertisset post eloquentiae studia facta Caesareae, Constantinopoli ac demum Athenis, et exemplo patris in ipsa urbe Caesarea libenter doceret artem ornati eloquii, Macrina soror tenere eum hortabatur, ne oblivisceretur suammet animam. Cuius verbo et exemplo sincere commotus statuit cursui honorum prorsus valedicere et accepto baptismo dedere se vitae asceticae. Consilium secutus celebris monachi Eusthatii, tum Sebasteni episcopi, visitavit monastica centra in Syria, Mesopotamia, Palaestina, Aegypto; qua experiantia fultus enixe promovit vitam consecratam in Ponto et Cappadocia.

Theologicis interfuit controversiis in Asia Minore, quae referebantur ad doctrinam Arii paulo post actum generale concilium Nicaenum (325). Inde a puero imbutus doctrina Origeniana, secutus est moderatam lineam semiarianam signatam termino homoi-ousios (similis secundum essentiam) praedicato de Filio Dei relative ad Patrem, qua differebat cum a catholicis Nicaenis observantibus dogmaticum verbum homo-ousios (consubstantialis), tum a semiarianis magis liberalibus, prae se ferentibus simplex vocabulum homoios (similis) ac praesertim ab Arianis extremis, qui suam sententiam indicabant adiectivo anomoios (dissimilis). Quo factum est, ut inter diuturnas iam dicordias in Asia et Syria adiungeret se factioni Meletii, ‘homoiousiani’ episcopi Antiocheni, quem adiutus est non solum contra liberaliorem Antiochiae episcopum Arianum (sub signo homoios), sed etiam contra Nicaeno-catholicum eiusdem urbis episcopum Paulinum, quem tamen solum Antiochiae praesulem agnoscebat totus Occidens Christianus et Oriens Alexandrinus sive Aegyptus, Lybia Aethiopiaque.

In hac tamen complicata re ecclesiastico-politica id magni momenti fuit, quod semiariani nobilioris animi, ac praesertim moderati – in eisque Basilius –, magis magisque propinquabant ad genuinum sensum dogmatici vocabuli homoousios, quem non reiciebant quidem, sed intellegebant et interpretabantur sensu detracto atque deminuto, cum illud reducerent ad suum homoiousios. Eiusmodi transitus ad Nicaenum homoousios versus effecit, ut circa annum 380, anno fere post mortem Basilii, Asia Minor et Syria consequerentur concordiam theologicam, ad quod valde contulit novus Orientis imperator Theodosius natione Hispanus, itaque catholicus confitens Filium esse Patri homoousion – consubstantialem.

Scripsit Fr. Benedykt Huculak OFM -Primum editum fuit 14/01/2006 13h11

---